Vandaag las ik een korte blogpost van Home Assistant over het gebruik van cloud diensten voor Home Automation: Your hub should be local and open En al gebruik ik Home Assistant niet als mijn primaire domotica controller, ik ben het wel eens met dit standpunt. Naast de afhankelijkheid van een internetverbinding vindt ik ook de afhankelijkheid van een bedrijf een groot risico. Home Automation startups komen en gaan, en het laatste wat je wil is dat je huis niet meer werkt omdat de leverancier van je software failliet is.

Daarom heb ik bij het opzetten van mijn Home Automation gekozen voor een open source project, wat toevallig ook in Nederland gestart is: Domoticz. Belangrijkste reden voor deze keuze was dat het een open systeem is, waar een grote community aan werkt en test. Het ondersteund veel protocollen en hardware. En het draait op relatief goedkope hardware.

De kern

Het hart van mijn domotica systeem is dus Domoticz, wat draait op een eigen Raspberry Pi 3B+. Ik draai de laatste stable release en voor ik upgrade, test ik dat eerst op een andere instantie. De database van het systeem wordt elke nacht automatich gebackuped naar mijn NAS, evenals de custom scripts die ik heb geschreven. Om er voor te zorgen dat ik bij een eventuele herstart niet mijn hardware opnieuw hoef te koppelen heb ik persistent USB devices ingericht.

Hardware

Naast de Pi heb ik een RFXCOM RFXtrx433 Transciever aangesloten, die de draadloze (433 Mhz) signalen van mijn sensoren kan ontvangen en andere hardware via die verbinding kan aansturen. Dit apparaat ondersteund verschillende protocollen, maar ik gebruik het voornamelijk voor mijn Klik Aan Klik Uit (KAKU) sensoren. Deze versie wordt niet meer gemaakt, maar opvolgers ondersteunen nog meer protocollen, zoals bijvoorbeeld Somfy. Om het bereik te vergroten heb ik de standaard antenne vervangen voor een versie met meer bereik.

Sensoren

De eerste sensoren die ik ben gaan gebruiken waren Oregon Scientific temperatuur sensoren die ik in elke ruimte van mijn huis heb geplaatst. Voor de badkamer en de wasruimte heb ik een versie die ook de luchtvochtigheid meet. Daarnaast heb ik op alle buitendeuren, de meeste binnendeuren en een aantal ramen een KAKU contactsensor. Die zit trouwens ook op mijn koelkast in de garage, zodat ik een bericht krijg als de deur te lang open staat 😄

Actoren

Mijn domotica systeem hanteert nu vooral het devies Meten is Weten, maar ik heb een aantal apparaten die ik kan aansturen. Zo heb ik voor mijn tuin een 3-in-1 Schakelaar die met een 5-aderige kabel zowel mijn tuinverlichting als stopcontacten kan schakelen. Die laatste heb ik geschakeld zodat ik er bijvoorbeeld kerstverlichting op kan aansluiten en omdat ik het sowieso een veilig idee vindt als buitenstopcontacten niet altijd spanning hebben.

Ik zou nog wel graag de verlichting beneden willen voorzien van pulsdimmers, zodat ik de verlichting via scenes kan dimmen en schakelen.

Slimme meter (P1)

Natuurlijk kan mijn energieleverancier mijn stroom en gasverbruik uitlezen via de slimme meter, maar dat doen ze waarschijnlijk alleen periodiek en de conclusies daarvan krijg ik eens per maand. Met een simpele USB kabel die ik aansluit op de P1 poort van mijn slimme meter lees ik elke 10 seconden mijn verbruik uit en sla die informatie op in domoticz. Die kabel kun je kant en klaar kopen, maar je kunt hem ook zelf maken, zoals ik heb gedaan. Overigens stuur ik elke dag de stand van mijn gasmeter via een api door naar Mindergas.nl om een prognose van mijn gasverbruik op basis van graaddagen te krijgen.

OpenTherm Gateway (OTGW)

Om nog meer inzicht te krijgen in mijn gasverbruik heb ik een OpenTherm GateWay tussen mijn thermostaat en mijn CV-ketel geïnstalleerd. Zo’n gateway kun je kant en klaar kopen, maar veel leuker is het natuurlijk om die zelf te bouwen. Deze gateway bekijkt het verkeer tussen mijn Nest Thermostaat en mijn CV-ketel, die beiden het OpenTherm protocol ondersteunen. Voor OpenTherm werd een ketel door de thermostaat aan of uit gezet, maar met OpenTherm is het mogelijk om de cv-ketel te regelen en inzicht te krijgen in bijvoorbeeld de ketel temperatuur en de temperatuur van de retourleiding. Eventueel zou je zelfs de CV-ketel met de gateway kunnen besturen. Door deze gateway zag ik bijvoorbeeld dat mijn keteltemperatuur elke nacht werd opgestookt van de minimale temperatuur (37 graden) naar de gewenste bedrijfstemperatuur (60 graden). Door dat s’nachts te deactiveren bespaar ik 1/2 m3 gas per dag 💸 Overigens is de informatie ook te manipuleren, zo toonde ik de werkelijke kamertemperatuur op mijn oude Honeywell thermostaat altijd twee graden hoger 😇

Nest Thermostat

De Nest Thermostat V3 was iets wat al lang op mijn lijstje stond en na de verbouwing van onze benedenverdieping en de aanleg van vloerverwarming besloot ik de aanschaf te wagen. Aansluiten en met de ketel verbinden was eenvoudig en ook het uitlezen van de kamertemperatuur en aanwezigheidsdetectie in domoticz werkte snel. Daardoor kan ik dus de Nest thermostaat als temperatuur sensor gebruiken en kan ik zien of er beweging in de buurt van de thermostaat is geweest.

Toch ben ik niet blij met deze aankoop en dat heeft twee redenen. Ten eerste ben ik er achter gekomen dat een slimme thermostaat met OpenTherm ondersteunen die leert wat je routines zijn helemaal geen meerwaarde heeft als je alleen gebruik maakt van vloerverwarming. Ten tweede is de enige manier om de informatie van de thermostaat in mijn domotica systeem te krijgen via de api van Nest, waardoor ik afhankelijk ben van de beschikbaarheid van mijn internetverbinding en die api. Liever zou ik direct de thermostaat uit willen lezen, maar daar voorziet Nest helaas niet in 😞

Nest Protect

Mijn Nest Protects heb ik primair gekozen het design (ik wil geen lelijke puist in mijn woonkamer en keuken) en het feit dat ze een rookmelder combineren met een koolmonoxide melder. Daarnaast hebben ze een extra wifi-netwerk waarmee ze met elkaar in verbinding staan. Ik heb bewust voor de bedrade versie gekozen, zodat ik niet elke keer de batterijen hoef te wisselen. Het vervelende is wel dat je deze versie alleen boven een centraaldoos kan monteren, maar gelukkig zijn er mensen die ook daar een oplossing voor bedenken.

Buiten het feit dat ik de status (via een api) kan uitlezen in domoticz doe ik eigenlijk weinig met deze informatie. Helaas is het niet mogelijk om de beweging informatie uit te lezen, zodat ik ze ook als bewegingssensor kan gebruiken.

Robotstofzuiger

De aanschaf van een robotstofzuiger was eigenlijk geen noodzaak, maar meer uit interesse. Ik had al eerder een budgetmodel waar ik niet echt tevreden over was, maar de keuze voor deze LG Hombot was vooral gebaseerd op het feit dat je die kunt voorzien van een wifi dongle en open source firmware. Daardoor is het mogelijk om met een script de status en het batterijpercentage uit te lezen in domoticz en om de stofzuiger te starten en stoppen. Zo kan ik dus op basis van de aanwezigheidsinformatie van mijn Nest Thermostaat mijn robotstofzuiger laten starten (na x tijd geen beweging) of stoppen (beweging gedetecteerd).

HomeKit

Om de WAF nog enigszins acceptabel te houden heb ik HomeBridge geïnstalleerd op mijn raspberry pi waarmee ik bijvoorbeeld ook mijn Sonos apparaten kan aansturen. Binnen HomeKit heb ik verschillende scenes (bv Goedemorgen, Koken, TV kijken, Welterusten) waarmee je eenvoudig meerdere systemen kunt schakelen. Overigens zijn er nog veel meer HomeBridge plugins om je apparaten mee te bedienen.